8876,22%-0,98
34,27% 0,32
37,50% -0,05
2928,98% 1,38
4875,20% 0,83
Denizli’de ilk kez dişi bir koyundan, başka bir dişi koyunun rahmine embriyo transferi yapıldı. Bu işlemle farklı ırktan damızlık değeri düşük taşıyıcı annelerden, daha fazla sayıda kuzuları elde edilecek
Denizli’de ilk kez altı adet dişi Dorper ırkı koyundan alınan embriyolar, 20 adet yerli taşıyıcı anne koyunların rahimlerine transfer edildi. Denizli’de ilk kez yapılan bu işlemle farklı ırk taşıyıcı annelerin karnında embriyoların elde edildiği damızlık değeri yüksek koyunların kuzuları daha çok sayıda elde edilecek. Embriyo transfer işlemi Pamukkale ilçesine bağlı Kurtluca Mahallesi’nde bulunan veteriner hekim Mahmut Çalış’a ait Töre Çiftliğinde Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dölerme ve Suni Tohumlama Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr Hakan Sağırkaya ve Veteriner Hekim Osman Cengiz tarafından yapıldı. Koyunlarda tüp bebek yöntemi olarak ta isimlendirilebilecek işlemde, yurt dışından embriyo ithalatı yapılarak üretilen 6 adet dişi Dorder ırkı etlik koyunlardan cerrahi müdahale ile veteriner hekim Osman Cengiz tarafından alınan embriyoların sağlıklı olanları Prof. Dr Hakan Sağırkaya tarafından mikroskop altında tespit edildi. Denizli’de ilk kez yapılan transferde, seçilen sağlıklı embriyolar, taşıyıcı anne yerli koyunların rahimlerine transfer edildi.
Dünya da yapılıyor, Türkiye’de emekleme aşamasında
Denizli’de Töre koyun çiftliğinde bulunan koyunlara embriyo transferi yapmak için geldiklerini anlatan Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr Hakan Sağırkaya, embriyo transferi işleminin Türkiye’nin gündemine girdiğini, büyük işletmeler bazında da talebi artan ve yaygınlaşan bir işlem olduğunu söyledi. Embriyo transfer işleminin büyük baş hayvanlarda daha çok uygulandığını anlatan Prof. Dr. Hakan Sağırkaya, ‘Denizli’de ilk kez koyunlarda da embriyo işlemini gerçekleştirdik. Koyunlarda da gerçekten elinizde farklı genetikleri olan veya gerçekten kaliteli damızlık dişiler varsa, bunlardan embriyo transferi uygulaması yaparak bir yıl içerisinde normalde doğuracağı birkaç yavrudan çok daha fazla sayıda yavru elde etmek için uygulanması gereken bir yöntemdir. Hayvancılığı gelişmiş tüm ülkelerde yaygın bir uygulama alanını bulan embriyo transfer uygulaması maalesef ülkemizde emekleme aşamasında’ dedi.
Üretime katkısı büyük olacak
Hayvancılıkta embriyo transferinin daha da artmasının üretime de büyük katkısının olacağına dikkat çeken Prof. Dr. Hakan Sağırkaya, ‘Ülke olarak çeşitli sebeplerle transfer uygulamasında biraz geri kalsak ta yakın zamanda açığı kapatabileceğimize inanıyorum. Bürokratik engeller ortadan kalktıktan sonra, esas amaç yetiştiricilerin elindeki popülasyon içerisinde en iyi 15 -20 -30 anneyi alıp bunların daha çok yumurta yumurtlamasını sağlayarak o yumurtalardan elde edilecek embriyoların da başka verimi düşük; ancak, üreme açısından sağlığı yerinde olan taşıyıcı annelere nakledilerek yüksek genetik kapasiteye sahip sürüdeki şampiyon annelerden daha fazla yavru doğmasına vesile olunacak. Tabii bu doğumlar başka anne de gerçekleşiyor. O taşıyan anneden yavruya herhangi bir gen aktarımı söz konusu değil. Bütün genler embriyosunu aldığımız anne ve babanın genlerinden geliyor. Yani aldığımız embriyonun genleri neyse, başka anne taşıyıcı koyundan doğan kuzunun genleri de o oluyor’ dedi
Hayvancılıkta rekabet çok yüksek
Dünyada uygulanan bu işlemin üreticiler tarafından da bilinmeye başlandığını hatırlatan Prof. Dr. Sağırkaya, ‘Embriyo transfer işlemini ülkemizde artık insanlarda anlamaya başladı. Çünkü artık dünya hayvancılıkta rekabetin çok yüksek olduğu bir noktaya geldi. Bu nedenle hayvan başına verimi arttırmamız lazım. Özellikle bizim ülkemizde hayvancılık açısından baktığımızda büyük başlarda zaten biraz sıkıntısı var. Üretici Türkiye’de bazı ülkelere kıyasla daha masraflı hayvancılık yapıyor. Onlarla rekabet şansımız yok. Ancak biz bunu böyle bilimsel yöntemlerle daha makul hale getirebiliriz. Ayrıca, bu uygulamalarla elde edeceğimiz kaliteli erkek materyalden de spermalar üreterek yine yurt dışına ciddi anlamda bağımlı olduğumuz, sperma ithalatından ciddi oranda kurtulabilir ve hatta ihracat bile yapabiliriz. Damızlık değeri yüksek annelerden taşıyıcı annelere transfer edilen embriyolarla damızlık değeri çok daha yüksek kaliteli yavrular elde edilebiliyor bunu da kendi öz kaynaklarımızla yapmamızın da ülkemiz hayvancılığına büyük faydası olacaktır. Hayvancılıkta bir yere gelmek istiyorsak, son teknolojileri çok iyi kullanmamız lazım. Hayvancılığın son teknolojisi de embriyo transfer uygulamasıdır. İyileştirme (ıslah) anlamında, verimi arttırma bakımından bizim bu teknolojileri daha çok kullanıyor hale gelmemiz gerekir’ dedi
Et koyun ırkını Denizli’ye kazandıracağız
Töre Koyun Çiftliği sahibi Veteriner Hekim Mahmut Çalış’ta, Dorper cinsi etçi ırk olarak bilinen koyun cinsinin Denizli’de geliştirilmesi için uğraştıklarını söyledi. İki gün sürecek embriyo transferinden sonra Denizli’de ve Türkiye’de genetik yapısı çok iyi, günlük canlı ağırlık alımı çok daha yüksek ırkı geliştireceklerini anlatan Çalış, ‘Denizli’de ilk yapılan transferde anne baba dorper cinsi koyundan aldığımız embriyoları, taşıyıcı sakız ve Tahirova kırmasından oluşan dişi koyunlara transfer ettik. Doğan yavruların hepsi artık Dorper kuzular olacak. Bu koyun ırkının günlük et üretimi, canlı ağırlık artışı çok yüksek seviyede. Günde bu koyun ırkından 400-450 gram gibi bir seviyede et üretimi sağlayacağız. Bu ırkı Denizli’ye kazandırmaktan ve Türkiye'de yayılmasından mutluluk duyuyoruz’ dedi
Taşıyıcı annelere nakli yapıldı
Embriyo transferi için Uşak’tan Denizli’ye gelen Veteriner Hekim Osman Cengiz’de ‘Uzun zamandır laparoskopik cerrahi ile ilgileniyorum. Burada da embriyo transferinde en az kanamayla en az hasarla cerrahi yöntem uygulayarak daha önceden hazırlanmış donörlerden embriyoları toplayıp taze şekilde hiçbir işlem uygulamadan Hakan Sağırkaya hocam embriyoları ayrıştırdıktan sonra taşıyıcı annelere naklini gerçekleştiriyoruz’ dedi.